Gedachten zijn maar gedachten

Je komt een collega op de gang tegen en die zegt snel gedag en maakt zich uit de voeten. Hoe ervaar je dit gedrag ? Denk je : oei, wat heb ik misdaan ? Die wil niet meer met mij praten ? Je begint uit te zoeken wat je in hemelsnaam verkeerd hebt gedaan en waarom die collega eventueel boos zou kunnen zijn. Dat is zeker omdat ik tijdens de laatste meeting te veel op mijn voorstel heb doorgeboomd. Ik mag toch zeker wel opkomen voor mijn mening,…. voila en het spel zit op de wagen : je wordt ook boos. Deze negatieve gedachtengang is mogelijk gebaseerd op eerdere ervaringen met andere mensen in je leven. Of misschien ben je van thuis uit altijd voorgehouden dat je niet mag opkomen voor je mening en heb je dit voor het eerst gedaan tijdens die laatste meeting en je voelde je daar wat onzeker over. Of misschien kwam je net zelf uit een conflict met iemand en zag je de wereld op dat moment net even zwarter.

De conclusie is dat al jouw mogelijke gedachten naar aanleiding van dit voorval slechts gedachten zijn. Ze zijn niet gebaseerd op feiten. Het enige wat je weet is dat die collega wat kort van stof was, maar misschien moest hij dringend naar een volgende meeting, of had hij een slechte dag en had gewoon geen zin in een praatje, niet alleen met jou, maar met eender wie…

Onze gedachten hebben een hele sterke invloed op hoe we ons voelen en op hoe we ons als gevolg daarvan gedragen. Probleem is dat gedachten maar gedachten zijn. Het zijn geen feiten. Hoe vaak trekken we conclusies uit andermans gedrag zonder dat we exact weten wat er aan de hand was/is. De (voorbarige) conclusies die je trekt worden ook beïnvloed door jouw emotionele toestand op dat moment. Ben je positief gestemd, dan ga je andermans gedrag eerder positief verklaren. Ben je eerder negatief gestemd doordat je juist een aanvaring hebt gehad, dan ga je andermans gedrag eerder negatief verklaren. Het blijft hetzelfde gedrag, maar jouw interpretatie ervan verschilt.
Deze gedachten hebben een impact op je gevoelens en bijgevolg ook op hoe je je op dat moment gaat gedragen. Voor je stress-systeem hebben deze gedachten hetzelfde effect alsof het waar gebeurd zou zijn. Door je belemmerende gedachten te wijzigen naar helpende gedachten, ga je je stress-systeem ontlasten.

Heb je naar aanleiding van andermans gedrag nare gevoelens, stel je dan even de volgende vragen :

1. Welke gedachten heb ik die deze gevoelens veroorzaken ? Ik voel me … omdat ik denk dat …
   uit het voorbeeld : Ik voel me boos omdat ik denk dat mijn collega boos op me is omwille van mijn gedrag tijdens de laatste meeting
2. Zijn deze gedachten waar ? Zijn deze gedachten ECHT waar ? Waar is het bewijs hiervan ?
   uit het voorbeeld : ik kan niet weten of deze gedachten waar zijn. Ik heb hier niet met mijn collega over gesproken. Ik weet dus niet of hij boos is, of slecht gezind of er iets anders is wat hem dwars zit.
3. Welke andere gedachten zou je in de plaats kunnen stellen ? Wijzig je belemmerende gedachten naar helpende gedachten.
   uit het voorbeeld : op zijn minst kan je neutrale gedachten op zijn plaats stellen. Ik weet het niet wat er aan de hand is, dus ik kan er geen oordeel over vellen. Als verlengde hiervan kan je misschien die collega eens vragen of alles ok is met hem omdat je opmerkte dat hij nogal kort van stof was. Je merkt dan vanzelf wel wat de echte oorzaak was. Of je laat het gewoon even zijn en geeft iedereen de kans om eens een slechte dag te hebben.
4. Deze andere, helpende gedachten gaan andere gevoelens veroorzaken, op zijn minst gaan ze jouw reactie neutraliseren. Je laat je dus niet meer meeslepen door je gedachtestroom en de daarbij horende gevoelens.
5. Merk je dat je regelmatig een soortgelijke reactie en gedachtenstroom hebt, dan kan volgend schema je misschien wel helpen om structureel veranderingen aan te gaan.

Belemmerende gedachten kunnen gevoed worden vanuit :

overdreven perfectionisme : “ik ben een waardeloos persoon als ik fouten maak”
wie zegt dat je geen fouten mag maken ? is foutloos realistisch ? wat maakt je tot een waardeloos persoon als je fouten maakt ?

lage frustratietolerantie : “dat lukt mij nooit, dat is veel te moeilijk”
heb je dit al gedaan ? wat waren je ervaringen toen ? betekent te moeilijk dat dit nog nooit iemand gelukt is ? hoe groot zijn de kansen dat het wel lukt ?

een verslaving aan waardering/respect, “iedereen moet mij altijd mogen”
wat voor nadelen zijn er als er iemand je niet mag ? heeft iedereen je altijd gemogen ? vind je zelf iedereen wel aardig ? hoe gaat je leven eruit zien als sommige mensen je af en toe niet mogen ?

een overdreven eis aan anderen en de wereld : “mensen moeten zich altijd aan de regels houden, de wereld moet rechtvaardig in elkaar zitten.”
welke regel wordt er overtreden ? verandert de wereld als jij eist dat dat zo moet zijn ? hoe kijken anderen tegen die regels aan ?
betekent het feit dat er regels zijn, ook dat iedereen zich daar automatisch aan moet houden ? Hou jij je zelf altijd 100% aan de regels ?

rampdenken : “als dit gebeurt, dan is dat een absolute ramp !”
wat is het ergste wat zou kunnen gebeuren ? hoe groot is de kans dat dat gaat gebeuren ? wat is het meest realistische wat zou kunnen gebeuren ? Wat is deze “ramp” in vergelijking met de aardbeving in Japan, oorlog, overstromingen ed… Wat voor betekenis heeft deze gebeurtenis voor de rest van je leven ? Kan je je leven dan nog zin geven ?

SUCCES !

Wil je nog dieper gaan in deze materie, dan raad ik je het boek aan : “4 vragen die je leven veranderen” van Byron Katie. Zij gaat nog een stapje verder en keert jouw gevoelens/gedachten over anderen om naar gevoelens/gedachten over jezelf. Echt een aanrader.